Sol görüşlü eyalet meclisi üyesi 34 yaşındaki Zohran Mamdani, New York’un 111. belediye başkanı seçildi. Küresel finansın kalbi konumundaki kenti çalışan sınıf için daha yaşanabilir hale getirme ve Başkan Donald Trump’ın politikalarına karşı durma sözü veren Mamdani, seçimde hem Demokrat Parti hem de Çalışan Aileler Partisi (Working Families Party) adına yarıştı.
2017’den bu yana Amerika’nın Demokratik Sosyalistleri (DSA) üyesi olan Mamdani, kendisini de bir demokratik sosyalist olarak tanımlıyor.
Bu zaferle birlikte Mamdani, kentin ilk Müslüman belediye başkanı, ilk Güney Asya kökenli belediye başkanı ve Afrika’da (Uganda’da) doğmuş ilk belediye başkanı olarak tarihe geçti. Mamdani, 1 Ocak’ta görevine başladığında son yüzyılın en genç New York belediye başkanı olarak da tarihe adını yazdıracak.
Coşkulu destekçilerine hitap eden Mamdani, “Bu gece, tüm zorluklara rağmen bunu başardık. New York, değişim için, yeni bir politika anlayışı ve gerçekten yaşayabileceğimiz bir şehir için yetki verdin” diye konuştu.
Mamdani’nin beklenmedik yükselişi, partinin sol kanadında yer alan ve daha ilerici politikaların seçmenleri geri kazanabileceğini savunan Demokratlar için bir örnek olarak görülüyor.
Amerika’nın Demokratik Sosyalistleri kimdir?
Amerika’nın Demokratik Sosyalistleri (DSA), ABD’nin en büyük sosyalist örgütü olarak biliniyor. Yaklaşık 100 bin üyesi bulunan örgüt, toplumsal yaşamı şekillendiren temel ekonomik alanların “kolektif olarak halk tarafından kontrol edilmesini” savunuyor. DSA, bir siyasi parti değil; yüzlerce yerel topluluk örgütünün yer aldığı, tabana dayalı ve dağınık bir yapıya sahip. Bu yerel yapılar işçi örgütlenmelerinden yardımlaşma çalışmalarına kadar çeşitli faaliyetler yürütüyor.
Örgütün modern hali 1982’de aktivist Michael Harrington tarafından kuruldu. DSA’nın geniş kitlelerce tanınması ise 2016’da Bernie Sanders’ın başkanlık kampanyasıyla oldu. Sanders, gelir adaletsizliğinden rahatsız olan genç seçmenleri siyasete çekti.
3 Kasım’da yayımlanan Oxfam raporuna göre, ABD’de en zengin yüzde 1’lik kesim, 1990’lardan bu yana en yoksul yüzde 20’den yaklaşık 1000 kat daha fazla servet biriktirdi.
DSA’nın savunduğu temel politikalar arasında evrensel sağlık hizmeti, uygun fiyatlı konut, güçlü sendikalar ve kamu yatırımları yoluyla iklim politikaları yer alıyor. Örgüt, serbest piyasanın tamamen kaldırılmasını değil; kamu yararının şirket çıkarlarının önüne geçtiği daha eşitlikçi bir sistem kurulmasını hedefliyor.
DSA’nın talep ettiği politikalar, Avrupa’daki refah devleti uygulamalarıyla büyük ölçüde benzerlik taşıyor. Bu yüzden ABD’de “radikal” görünen bazı öneriler, Avrupa’da olağan kabul ediliyor. Seçim dönemlerinde DSA, değerleriyle örtüşen adayları destekliyor. Örneğin Kongre üyesi Alexandria Ocasio-Cortez örgütün en bilinen destekçilerinden biri.
DSA ile öne çıkan isimler
Bernie Sanders
Sanders, resmi olarak DSA üyesi olmasa da uzun süredir kendisini demokratik sosyalist olarak tanımlıyor. 2016’da Demokrat Parti’nin başkan adaylığı yarışında yüzde 45 oy alarak dikkat çekmişti. Sanders’ın evrensel sağlık ve ücretsiz üniversite çağrıları, DSA’nın ideolojik hattının merkezinde bulunuyor.
Alexandria Ocasio-Cortez ve Rashida Tlaib
Kongre üyeleri olan Cortez ve Tlaib, DSA’nın siyaset sahnesinde görünürlüğünü artırdı. Her ikisi de 2018’de seçildi. Ocasio-Cortez, New York’un Bronx ve Queens bölgelerini temsil ediyor. Tlaib ise Kongre’deki ilk Filistin kökenli Amerikalı kadın temsilci.
Alexandria Ocasio-Cortez ve Rashida Tlaib
Greg Casar
Teksaslı kongre üyesi Casar ise işçi hakları aktivizmiyle tanınıyor. Ancak 2022’de İsrail’e federal yardımların sürdürülmesini desteklemesi üzerine yerel DSA şubesi resmi desteğini geri çekmişti. Bu durum, örgütte dış politika ve strateji konularında süren tartışmaları da beraberinde getirmişti.
Yükselen yeni kuşak: Zohran Mamdani ve Sarahana Shrestha
Mamdani, DSA çizgisini yerel yönetimde uygulamayı hedefleyen en görünür yeni siyasetçilerden biri. Makul kira, ücretsiz otobüs seferleri ve yüksek gelir gruplarına daha fazla vergi gibi öneriler, özellikle New York’ta derinleşen yaşam maliyeti krizine yanıt olarak öne çıkmış oldu. Şehirde ortalama kira 3 bin 400 dolar seviyesinde; hane halkı ortalama aylık geliri ise 6 bin 640 dolar seviyelerinde.
DSA’nın yükselen bir diğer ismi Sarahana Shrestha. Nepal doğumlu Shrestha, uzun yıllar iklim hareketi içinde çalıştı ve 2022’de Hudson Valley bölgesinde görevdeki Demokrat Kevin Cahill’i yenerek eyalet meclisine girdi.
Sarahana Shrestha
