ABD Başkanı Donald Trump’ın bir süredir dillendirdiği, “Venezuela’ya askeri operasyon yapılabileceği’ açıklamaları Washington’ın 1989’daki Panama işgalini akıllara getiriyor. 27 bin asker ile yapılan operasyonda “uyuşturucu kaçakçılığı” ile suçlanan Panama Devlet Başkanı Manuel Noriega tarihte başka bir örneği olmayan şekilde ABD’ye götürülüp yargılanarak hapse atılmıştı. Şimdi Maduro’yu da aynı akıbetin bekleyip beklemediği merak ediliyor.
ABD’NİN HEDEFİ OLDU
Manuel Noriega aslında ABD’ye yabancı bir isim değildi. 1960’lardan itibaren ABD ve onun Panama’daki uzantılarıyla irtibat halindeydi. 1983’te Panama Devlet Başkanı olduğunda ilk yıllarında ABD ile bir sorun yaşamadı. Ancak bu hep böyle gitmedi. Kimi yorumlara göre Noriega, Amerikalılar için artık ‘kontrol edilemez’ hale gelmişti. Panama kanalının kontrolünde de; ABD’nin Küba’ya yönelik planlarında da Washington’a ‘arıza’ çıkarıyordu. Bu nedenle artık ABD için bir ‘hedef’ haline gelmişti.
OPERASYON: HAKLI SEBEP
1988’de ABD resmi makamları Noriega’yı “uyuşturucu kaçakçılığı yapmak” ve “kara para aklamakla” suçlamaya başladı. Bu suçlamalar resmiyet kazanarak, adli makamlardan kararlar çıkarıldı. ABD’nin suçlamaları ile giderek artan gerilim 20 Aralık 1989’da askeri operasyona döndü. Operasyona ‘Just Cause’ (Haklı Sebep) adı verildi. Amerikan ordusunun hava indirme birlikleri ve özel operasyon birimlerinden oluşan 30 bine yakın asker ansızın Panama’yı ‘işgal’ etti. Özel birlikler limanları ve diğer yurtdışına kaçış yollarını kapattı. 24 saat geçmeden Panama ordusu dağılmıştı. Devlet Başkanı Noriega, Vatikan Büyükelçiliği’ne sığındı.
“ORMANA HOŞ GELDİN”
Bu aşamadan sonra Amerikalılar elçiliğin etrafını sardı ve çok yüksek sesle müzik açılarak Noriega’ya psikolojik baskı başladı. Elçiliğin etrafında Guns N’ Roses grubunun ‘Welcome to the Jungle’ (Ormana Hoş geldin!) özellikle hiç durmadan çalındı. Devam eden bu baskı sonucunda Noriega elçilikten çıkıp teslim oldu. ABD’ye götürüldü. Siyasi tarihte ilk kez bir devlet başkanı başka bir ülkeye kaçırılıp yargı önüne çıkarıldı. Bütün hukuki itirazlara rağmen ABD Yüksek Mahkemesi ‘sınır dışı yargılama yetkimizi kullanıyoruz’ diyerek Noriega’yı yargıladı ve 30 yıl hapse mahkûm etti. 2007’de ABD’deki cezasını tamamlayıp Fransa’ya iade edildi. Orada da yargılanıp 2011’e kadar cezaevinde kaldı. Ardından da Panama’ya iade edildikten sonra 2017’de hayatını kaybetti.
