Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat depremlerinde Malatya’nın Yeşilyurt ilçesi Özalper Mahallesi’nde bulunan Hayat Sitesi’nin A1 bloğu Pazarcılık merkezli, diğer üç bloğu da Elbistan merkezli depremde tamamen yıkıldı. A1 bloğun enkazı altında kalan 16 kişi yaşamını yitirdi, 2 kişi yaralandı.
Malatya 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde devam eden davada, ikinci bilirkişi raporu, Konya Teknik Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü tarafından hazırlandı. Öğretim üyeleri tarafından hazırlanan 71 sayfalık raporda, Hayat Sitesi’nin A1, A2, B1 ve B2 bloklarının depremde yıkılmasının ana nedenleri ayrıntılı şekilde incelendi.
Rapora göre, Hayat Sitesi A1 Blok’un yıkılmasının ana sebepleri, şöyle:
-Mimari ve statik projede zemin kat için belirtilen yükseklikten farklı olarak zemin kat yüksekliğin artırılması ve kaçak asma kat eklenmesi, zemin katın mimari tadilat projesinde belirtilen şartlardan farklı imalatın yapılması, bu zemin kat imalatları nedeniyle kolonlarda rijitliğin azalması ve yumuşak kat etkisinin meydana gelmesi, her bir normal katın statik projede ve statik hesap raporunda kirişli plak döşeme olduğu belirtilmiş fakat bilirkişi tarafından enkaz alanında yapılan incelemelerde binanın normal kat döşemelerinin belirtilen kirişli plak döşeme yerine asmolen döşeme olarak yapılması nedeniyle yapı ağırlığının arttırılması.
-Statik hesap raporunda yer alan deprem hesabı, sadece zemin kat kolonlarının boyuna donatıları için deprem hesabı yapılması, diğer çerçeve taşıyıcı elemanlar için deprem hesabı yapılmaması, statik hesap raporunda deprem hesabı sadece kolon boyuna donatıların belirlenmesinde dikkate alındığı, kolon enine donatılarının belirlenmesinde deprem kuvvetleri dikkate alınmadığı, kolon- kiriş birleşim bölgeleri için hesap yapılmadığı, kolonlarda boyuna donatı oranının minimum 0.01 olması gerekirken bu şartı sağlamayan kolonların bulunması, statik proje üzerinde etriye sıklaştırmasının gösterilmemiş olması.
Bilirkişi raporunda, binanın yıkılmasının ana nedenleri arasında ayrıca, “blokların altında bodrumun ortak olarak inşa edilmesi nedeniyle yapı davranışının değiştirilmesi, ifade tutanağına göre zemin kattaki döşemenin usulsüzce delinerek merdiven eklenmesi, yapının taşıyıcı sisteminde kullanılan beton malzemesinin dayanım açısından yetersiz olması, etriye kancaların 135 derece şartını sağlamaması, tüm bu işlemlere ait hiçbir proje, ruhsat izin veya hesap raporu bulunmaması, yapılan incelemelerde mimari projesine uygun olarak imal edilmeyen çeşitli bölümlerine, 1975-1998-2007 yönetmeliklerine aykırı olarak farklı tarihlerde yapı kullanım izni verilmesi” de sayıldı.
Binanın yıkılmasında kim ne şekilde sorumlu?
Raporda, binanın yıkılmasına neden olan kusurlardan sorumlu kişi ve birimler de belirlendi. Buna göre, sorumlular ve kusur dereceleri şöyle:
Asli Kusurlular: Yapı Sahibi/Müteahhit Mahmut Bingül, Yapı Sahibi Ahmet Bingül, A1 blok zemin kattaki işyeri sahibi Suat Sarın, fenni mesul Metin Karataş, statik proje sorumlusu/statik hesap raporu sorumlusu M. Şerif Yenier.
Tali Kusurlular: Statik proje onayı (İMO yetkilisi) Hurşit Kuşçu, mimari proje sorumluları Metin Karataş ve Ayşegül Tosun.
Raporun devamında, belediye yapı kontrol birimi, yapı kontrolleri, iskan birimi görevlileri, Mustafa Bingöl, Ahmet Özer, M. Hakan Büker, Şazi Doğdu, Şahin Demir, Hamit Güneş, Ekrem Özbey, N. Tahir Sütçü, Alper Yiğit, A. Kadir Akbaş, M. Zeki Bolelli, H. Vefik Şahin, Selahattin Polat, F. Engin Pepeler, Ümit Erenler, Konur Soyman, Duran Özdemir, Haluk Tozkoparan, Hüseyin Hanbay da “asli kusurlu” sayıldı.
